Kırgız
Türkçesinde sekiz ünlü bulunmakta-dır: a, e, ı, i, o, ö, u, ü Büyük Ünlü
Uyumu: Sağlam bir şekilde işlemektedir
Küçük
Ünlü Uyumu:
Türk lehçeleri içerisinde en sağ-lam olduğu lehçedir. Ünsüzler: Kırgız
Türkçesinde 20 ünsüz vardır. Çift ses değerine sahip Ë (yo), Ц (ts), Щ (şç), Ю
(yu), Я (ya) ses işaretleri de vardır. Ünsüz Uyumu: Tam olarak
işlemektedir.
Toplanan
halk Nasrettin Hoca’ya sordu: - Nasrettin Hoca, senin kaç arkadaşın var?
Nasrettin Hoca cevap verir: - Şimdi ne kadar olduğunu söyleyemem; çünkü şu an
işim yolunda, hayatım iyi. Arka-daşın sayısını ben sizlere işim kötü olduğunda
söylerim.
Konok
Bir
kedey attuu-baştuu kişiler bargan bir üygö konokko çakırılıp kalat. Al
dastorkon-go oturganda, üy eesi baylardın aldına çoñ-çoñ balıktardı, özünün
aldına bolso, kiçinekey balıktardı koygonun körüp, abdan ızalanat da,
balıktardın biröönü koluna alıp, kulagına bir nerseler şıbıray baştayt. Anı körgön
konoktor tañ kalıp, emne kılıp catkanın suraşat. Anda al: “Menin atam balıkçı
bolçu. Kündördün birinde deñizge çögüp ketken ele. Men bul kımınday balıktan
anı körüp-körbögönün surasam: “Men azır kiçinekeymin, anı başka tabaktardagı
çoñ balıktardan surasañ, alar menden çoñ, köptü körgön, köptü bili-şet. Balkim
senin atañdı körüşköndür dedi.” deyt. Üy eesi bul kolunda cok kembagaldı cakşı
sıylabaganı üçün abdan uyat bolup, aga da çoñ balık tartkan eken.
Metinde
Geçen Kimi Kelimelerin Karşılıkları
kedey:
yoksul
şıbıra-: fısıldamak attuu-baştuu: belli başlı tañ kal-: şaşırmak
dastorkon: sofra kımınday: minik, küçük ee: iye, sahip azır:
şimdi, henüz çoñ: büyük, iri kembagal: yoksul kiçinekey:
küçücük, küçük abdan: çok, gayet abdan: çok sıyla-: ağırlamak,
saygı göstermek