ŞİVE NEDİR, ÖZELLİKLERİ NELERDİR?
Bir dilin izlenebilen tarihi dönemlerinde ayrılmış koludur. Ayrılıklar, lehçede olduğu kadar değildir. İstanbul’da gelirim derken, Türkistan şivesinde kelür men denir. Ayrılık yazı diline girmiştir. Sınıflamalar da yazı dillerine göre olur.

Aşağıdaki tabloda Türk dillerinde cümle yapısını görebilirsiniz:

Diller Cümle yapısı
Türkiye Türkçesi Çocuklar okulda dilimizi latin alfabesi ile yazıyor.
Gagavuzca Uşaklar şkolada / okulda dilimizi latin alfavitindä yazêr.
Azerice Uşaqlar mektebde dilimizi latin elifbası ile yazır.
Türkmence Çagalar mekdepde dilimizi latyn elipbiyi bile(n) yazyar.
Özbekçe Bolalar maktabda tilimizni latin alifbosi bilan / ila yozadi.
Uygurca Balilar mektepte tilimizni latin elipbesi bilen yazidu.
Kazakça Balalar mektepte tilimizdi latin alfavitimen jazadı.
Kırgızca
Baldar mektepte tilibizdi latın alfaviti menen jazat.
Tatarca Balalar mäktäpdä telebezne latin älifbası bilän / ilä yaza.
Aşağıdaki tabloda ise Türk dillerindeki aynılıkları ve farklılıkları görebilirsiniz.
Diller Cümle yapısı
Türkiye Türkçesi Yeni Yılınız Kutlu Olsun.
Gagavuzca Yeni yılınızı kutlerim.
Karaimce Sizni yanhı yıl bıla kutleymın.
Azerice (Azerbaycan) Yeni iliniz mübarek olsun.
Azerice (İran) Teze iliniz mübarek.
Irak Türkçesi (Irak) Y'engi iliwiz mübarak olsun.
Türkmence Taze yylynyz gutly bolsun.
Özbekçe Yangi yilingiz kutli bo'lsin.
Uygurca Yengi yılıngızğa mübarek bolsun.
Kazakça Janga jılıngız kuttı bolsın
Karaçayca Cangngı cılığıznı alğışlayma.
Balkarca Cangngı cılığıznı alğışlayma.
Nogayca Yana yılınız men.
Karakalpakça Canga cılıngız kuttı bolsın.
Kırgızca Cangı cılıngız kuttu bolsun.
Tatarca Sezne yanga yıl belen tebrik item.
Kırım Tatarcası Yanı ılınız kaırlı (mubarek) olsun.
Moldova-Romanya Tatarcası Ceni cılınız kutlu bolsun.
Başkırtça Hezze yangı yıl menen kotlayım.
Kumukça Yangı yılıgız kutlu bolsun.
Hakasça Naa çılnang alğıstapçam (-alkış) şirerni.
Tuvaca Caa çıl-bile bayır çedirip or men.
Hakasça Naa çılnang alğıstapçam şirerni.
Altayca Slerdi cangı cılla utkup turum.
Şorca Naa çıl çakşı polzun.
Yakutça Ehigini şanga cılınan eğerdeliibin.
Çuvaşça Sene sul yaçepe salamlatap.