1.  Roman, Romanda Konu, Romanda Zaman, Romanda Kişi 

·           Yaşanmış, yaşanması olası ana bir olayı geniş ve ayrıntılı olarak ele alan edebiyat ürünüdür. 

·           Öykü ile aynı unsurları taşır. Ancak romanda ayrıntı fazladır ve roman daha kapsamlıdır. 

·           Bize Tanzimat döneminde Batı edebiyatından gelmiştir.

 

·           Tanzimat öncesinde romanın boşluğunu halk hikâyeleri, destanlar, mesneviler doldurmuştur. 

·           Bir romanın içinde onlarca hikâye oluşabilir. 

·           Zaman belirgin ve uzundur, mekânlar ayrıntılı biçimde betimlenmiştir. 

·           Kişilerin ruhsal ve fiziksel özellikleri tam olarak açıklanır. 

Romanda Konu

İnsan yaşamını ilgilendiren her şey, insan, çevre ve toplumdaki tüm çatışmalar

romanın konusu olabilir. 

Romanda Zaman

Gerçek zaman: Olayların yaşandığı, kişilerin içinde bulunduğu zamandır. 

Kozmik zaman: Kahramanların içinde bulundukları zamandan geriye dönerek

anlattıkları, önceden yaşanmış zamandır.

Romanda Kişi

Romanda tip ve karakter olmak üzere 2 çeşit kişi olabilir.

Tipleştirme: Geleneksel roman yapısında kullanılır. Kişilerin iyi ya da kötü eğilimleri

ön plana çıkartılır.

Karakter çizme: Tipleştirmede görülen bir yönü sivrileştirme uygulaması yoktur. Kişi

tüm yönleriyle anlatılır. Karakter bireysel, yerel ve ulusal; tip ise evrensel özellikler taşır.

2.  Roman Çeşitleri 

a.  Macera (Serüven) Romanı: Gizemli olayları, ilginç yolculukları konu alan romanlardır. Kahramanlar hareketlidir. Sürekli eylem içindedir. Çevre sıklıkla değişir.

 

Örnek: Robinson Crusoe - Daniel Defoe, Hasan Mellah - Ahmet Mithat Efendi

 

b.  Polisiye (Cinayet) Romanı: Macera romanlarıyla benzerlik gösterir. Suçlarla, polis - suçlu mücadelesini işler.

 

Örnek: Nil'de Ölüm - Agatha Christie, Beyoğlu Rapsodisi - Ahmet Ümit 

c.  Egzotik Roman: Uzak ve gizemli ülkelerin iklimini, görünümlerini, yaşayanların göreneklerini serüvenli, olaylı ve hareketli bir yapıda anlatan romanlardır.

 

Örnek: Kilimanjaro'nun Karları - Ernest Hemingway, İzlanda Balıkçısı - Pierre Loti

 

d.  Tarihsel Roman: Tarihî gerçeklerin yazarın hayal gücüyle birlikte işlendiği romanlardır. 

Örnek: Üç Silahşörler - Alexandre Dumas, Küçük Ağa - Tarık Buğra 

e.  Töre Romanları: Toplumların yaşam tarzlarını anlatan, gözleme dayalı romanlardır. 

Örnek: Sinekli Bakkal - Halide Edip Adıvar 

f.   Psikolojik (Tahlil) Roman: Kişilerin iç dünyaları, ruhi durumları, duygu ve düşünceleri ekseninde gelişen olayların anlatıldığı roman türüdür. 

Örnek: Eylül - Mehmet Rauf 

3.  Romanda Anlatım Teknikleri 

1. Tasvir (Betimleme) 

·        Romandaki varlıkların gözle görülebilen özelliklerinin anlatılmasıdır. 

·        Sanatçı, görüleni olduğu gibi yansıtıyorsa “objektif-nesnel tasvir” yapıyordur. 

·         Tasvir edilenin yazarda uyandırdığı duygularla aktarılması ise “subjektif-öznel tasvir” olur. 

2.    Tahlil (Çözümleme) 

·         “İç monolog” ve “bilinç akışı”na romanda başvurulana değin, duygu ve düşünceler bu teknikle anlatılmıştır.

·        Çözümlemeler psikolojik ya da sosyolojik olabilir. 

3.    Anlatma ve Gösterme Teknikleri: 

·        Bu iki teknik çoğu zaman birlikte kullanılır. 

·         Anlatmada okurun dikkati “anlatan” üzerinde gösterme tekniğinde ise eser üzerinde yoğunlaşır.

 

·         Anlatma tekniğinde okuyucu ile eser arasında yazar vardır. Hemen her şey anlatıcı kanalıyla görülür ve öğrenilir.

 

·         Gösterme tekniğinde ise olaylar, kişiler ve nesneler okuyucuya doğrudan doğruya sunulur. 

4.    Geriye Dönüş Tekniği 

·        Eserlerde genellikle şimdiki zaman ağır basar. 

·         Ancak şimdiki zamanın baskısını hafifletmek, geçmişten elde edilen bilgiyi değerlendirmek için geriye dönüş tekniği uygulanır. 

5.    Bilinç Akışı (Şuur Akışı) 

·         Anlatmaya bağlı eserlerde, kişilerin duygu ve düşüncelerini mantıksal bir bağ endişesi taşımaksızın düzensiz ve çağrışımlarla birlikte okuyucuya aktarmaktır. 

·        Amaç, okur ile kahramanın iç dünyasını karşılaştırmaktır. 

6.    Montaj Tekniği 

·         Yazarın başkasına ait söz veya yazıyı belli bir amaç için kalıp olarak eserinde kullanılmasıdır. 

7.    Özetleme Tekniği 

·         Anlatıcının olayları, kişileri özetleyerek anlatmasıdır. Bu teknikte “tahlil” ve “iç monolog” tekniklerinin olanaklarından yararlanılır. 

8.    İç Monolog 

·        Kişinin iç dünyasını okuyucuya aracısız aktarmak için kullanılan bir tekniktir. 

·         Kahraman daha önce söylemediği düşüncelerini bir sıra içinde ve konuşma diliyle doğrudan okuyucuya anlatır.