1. İlk ışık öptü camlardan Toprak gülümsedi mor mor Çok şükür Tanrı'm topraktan Yine merhamet tütüyor Bu dizelerde aşağıdakilerden hangisi yoktur? A) Tam uyak B) Zengin uyak C) Hece ölçüsü D) Redif E) Kişileştirme sanatı 2. Artık demir almak vakti gelmişse zamandan Meçhule giden bir gemi kalkar bu limandan Sallanmaz o kalkışta ne mendil ne de bir kol Hiç yolcusu yokmuş gibi sessizce alır yol Bu beyitlerde aşağıdakilerden hangisi yoktur? A) Tunç kafiye B) Tam kafiye C) Zengin kafiye D) Redif E) Mesnevi kafiye düzeni 3. I. Beyit sayısı 33 ile 99 arasında değişen bir nazım biriminin giriş bölümüne "nesib" veya "teşbib" denir. II. Beyit sayısı 5 ile 15 arasında değişir, konu olarak aşk, şarap ve güzellik işlenir. III. Edebiyatımıza Iran edebiyatından geçmiştir, beyit sayısı 10 ile 25 bine kadar uzanabilir. IV. Uzun mısralardan sonra kısa mısra getirilmesiyle oluşturulan bir nazım şeklidir, matla beyti yoktur. Yukarıda numaralanmış cümlelerde aşağıdaki nazım biçimlerinden hangisinden söz edilmemiştir? A) Gazel B) Mesnevi C) Kaside D) Kıta E) Müstezat 4. — kuruluşu ve kafiye düzeni yönüyle murab-baya benzer. Bestelenmek için yazıldıklarından fazla uzun değildir. Divan edebiyatına Türklerin kazandırdığı bir nazım şeklidir. Divan edebiyatında bu türün en önemli temsilcisi — dir. Yukarıdaki parçada boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıdakilerden hangileri getirilmelidir? A) Tuyuğ, Ali Şir Nevai B) Rubai, Nesimi C) Şarkı, Nedim D) Tuyuğ, Nabi E) Terkib-i Bent, Bakî 5. Ben, gazetedeki köşemde güncel konuları kendi düşüncelerim doğrultusunda günübirlik yorumlarım. Edebiyattan spora, siyasetten ekonomiye birçok konuda günlük konuşma diliyle kısa, ama yer yer esprili yazılar yazarım. Bu açıklamayı yapan yazarın yazdığı yazı türü aşağıdakilerden hangisidir? A) Deneme B) Fıkra C) Makale D) Sohbet E) Günlük 6. Aşağıdaki dizelerin hangisinde hem tunç kafiye hem de redif vardır? A) Bir gece mavisinde erimiş dağ, deniz, renk Gökten iri yıldızlar sarkıyor hevenk hevenk B) Altın salkımlardan bağların tütüyor yaz Gök içinde aydınlık, kırlar içinde beyaz C) Dönüyor pullu cepken, dönüyor pullu şalvar Kirpikler arasında bakışlar yalvar yalvar D) Işıl ışıl yanıyor bellerdeki silahlık Kalbe tatlı bir sızı akıyor ılık ılık E) Bir masal gecesine vurdukça ay ışığı Birer destan oluyor yüzlerin kırışığı 7. Mısra sonlarında tek sesin benzerliğine dayanan kafiyeye yarım kafiye (I) denir. Zengin kafiye, (II) üç ya da daha fazla sesin benzerliğine bağlıdır. Cinaslı kafiye, (III) mısra sonlarındaki yazılışları görevleri, anlamları aynı olan kelime ve eklerin tekrarına verilen addır. Redif (IV) ise yazılışları ve okunuşları aynı olduğu hâlde anlamları ve görevleri birbirinden tamamen farklı sözcükler tarafından oluşturulur. Yukarıdaki parçada bilgi yanlışlığını gidermek için numaralanmış yerlerden hangileri yer değiştirmelidir? A) I. ve II. B) I. ve III. C) II. ve III. D) II. ve IV. E) III. ve IV. 8. Röportaj, bir gerçeği araştırma, inceleme, so- I ruşturma yoluyla yansıtır. Anı, yazarın yaşadığı II ve tanık olduğu olaylardan beslenir. Günlük, sı- III radan bir insanın ya da ünlü birinin günü gününe tuttuğu notlardan oluşur. Biyografi, ünlü bir IV kişinin yaşam öyküsünü kendi kalemiyle anlatmasıdır. Gezi ise bir yazarın yurt İçinde ve dı- V şında yaptığı seyahatlerde gördüklerini okuyucuya aktarmasıdır. Bu parçada numaralanmış terimlerden hangisinin açıklaması yanlıştır? A)l. B) II. C) III. D) IV. E) V. 9. Aşağıdakilerin hangisi, sadece Tasavvuf edebiyatı nazım türlerinden oluşmuştur? A) Nefes, semai, deme, ilahi B) İlahi, gazel, devriye, sathiye C) İlahi, kaside, devriye, mesnevi D) Tuyuğ, şathiye, varsağı, deme E) Devriye, nutuk, ilahi, şathiye 10. Bir olayı, bir durumu, yaşamdan bir kesiti veya bir kişiyi kısa bir zaman dilimi içinde belirli bir yanıyla anlatan yazılara — denir. Fransız yazar Maupassant'ın adıyla anılana —, Rus yazar Çehov'un adıyla anılana ise — denir. Bu parçada boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıdakilerden hangileri getirilmelidir? A) hikâye, olay, durum hikâyesi B) hikâye, durum, olay hikâyesi C) tiyatro, dram, trajedi D) roman, psikolojik, polisiye roman E) roman, polisiye, psikolojik roman 11. Aşağıdakilerden hangisinde, bilgi yanlışı yapılmıştır? A)Divan edebiyatında sanatçıların kısa biyografilerini anlatan eserlere "tezkire" denir. B)Günlük gazetelerde güncel konuları işleyen kısa yazıların yanı sıra esprili kısa hikâyelere de "deneme" ismi verilir. C)Meddahlık; taklitçilikle hikâyeciliğin birleştiği tek kişilik geleneksel halk tiyatrosudur. D)Sefaretname, Osmanlı elçiliklerinin görevli oldukları ülkelerdeki gezi ve elçilik notlarına denir. E)Süslü nesir, Divan edebiyatında edebi sanatlarla, secilerle dolu yazılardır. 12. I. Bir sanat ya da fikir eserinin olumlu veya olumsuz yanlarını çeşitli ölçütlere göre değerlendiren yazılardır. II. Yazarın okuyucusuyla konuşuyormuş gibi samimi bir dille yazdığı kısa yazılardır. III. Konularını daha çok tarih ve mitolojiden alan ve acıklı olayları işleyen tiyatro türüdür. Yukarıda özellikleri sayılan yazı türleri aşağıdakilerden hangisinde sırasıyla doğru olarak verilmiştir? A) Eleştiri, dram, makale B) Eleştiri, deneme, trajedi C) Sohbet, trajedi, röportaj D) Sohbet, trajedi, eleştiri E) Fıkra, melodram, eleştiri 13. Bir yazarın, gazetecinin herhangi bir olayı, kişiyi, konuyu kendi anlayışına göre yorumlayarak yazdığı, genellikle fotoğraflarla desteklenen ve soru-cevap yöntemine dayalı gazete, dergi yazısı türüne — denir. Bu parçada verilen bilgilere göre boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir? A) Günce (Günlük) B) Anı (Hatıra) C) Gezi (Seyahat) D) Yaşamöyküsü (Biyografi) E) Röportaj (Mülakat) 14. Urfa'ya girerken "Peygamberler Şehrine Hoşgeldiniz!" tabelası karşılıyor bizi. Yazın yakıcı sıcağında "Halilurrahman Camisi"nin serin avlularında dolaşıyoruz. Hazreti İbrahim'in yaşadığı yeri ziyaret etmenin manevi zevki bütün yorgunluğumuzu alıyor. Daha sonra Hazreti Eyüp Peygamberdin hastalığı süresince kaldığı mağaraya taş merdivenlerden iniyoruz. Bu parçada aşağıdaki yazı türlerinden hangisine özgü nitelikler ağır basmaktadır? A) Anı B) Gezi C) Eleştiri D) Öykü E) Roman 15. Aşağıdakilerden hangisi, Divan nesrinin özelliklerindendir? A) Noktalama işaretlerinden yararlanılması B) Kullanılan cümlelerin kısa olması C) Yabancı sözcük ve tamlamalarla yüklü bir dil kullanılması D) Söz ve ses sanatlarına yer verilmemesi E) Söyleyiş güzelliğine değil düşünceye ağırlık verilmesi 16. İnsanı ve toplum yaşamını çok boyutlu yansıtan edebi türdür. Yer, zaman, kişi ve olaydan oluşan dörtlü ayağı vardır. Eserdeki olay ve kişiler öncesi ve sonrasıyla işlenir. Öyküyle bazı açılardan benzeştiği hâlde öyküden çok daha geniş kapsamlıdır. Dünya edebiyatında önemli bir temsilci Cervantes sayılabilir. Bu parçada sözü edilen yazı türü aşağıdakilerden hangisidir? A) Deneme B) Roman C) Otobiyografi D) Tiyatro E) Masal 17. Aşağıdakilerin hangisinde gazete yazısı türleri birlikte verilmiştir? A) Fıkra, makale, şiir B) Makale, roman, deneme C) Fıkra, makale, röportaj D) Anı, eleştiri, senaryo E) Mektup, makale, otobiyografi 18. Hatıra (anı) türündeki yazılarda aşağıdaki özelliklerden hangisi aranmaz? A) Yaşananları günü gününe yazma B) Geçmişte yaşananları yansıtma C) Birinci kişi ağzından anlatma D) İçtenlikle yoğrulmuş bir anlatım benimseme E) Gözlem ve izlenimleri aktarma 19. Divan edebiyatına Türkler tarafından kazandırılmış bir nazım şeklidir. Halk edebiyatındaki "türkü"nün karşılığıdır. Bestelenmek için yazılır. Aşk ve güzellik konularını işler. Dörtlüklerle kurulur ve abab - cccb - dddb... biçiminde uyaklanır. En tanınmış şairi Nedim'dir. Bu parçada tanıtılan nazım şekli, aşağıdakilerden hangisidir? A) Rubai B) Gazel C) Kaside D) Tuyuğ E) Şarkı 20. Aşağıdaki dizelerden hangisi, tümüyle Divan edebiyatı ürünlerinin adlarıdır? A) Şarkı - murabba - koşma - kaside - tuyuğ B) Şarkı - türkü - devriye - rubai - mersiye C) Nefes - muhammes - kaside - mani - destan D) Kaside - müstezat - gazel - şarkı - mesnevi E) Terkib-i bent - tuyuğ - semai - müstezat -rubai 21. Bir varmış bir yokmuş, evvel zaman içinde kalbur saman içinde, develer tellal iken, pireler berber iken, ben ninemin beşiğini tıngır mıngır sallar iken bir Keloğlan varmış. Yukarıdaki parça hangi yazı türünün girişinden alınmış olabilir? A) Masal B) Ninni C) Anı D) Destan E) Sohbet 22. Bu tümsek, koparken büyük zelzele Son vatan parçası geçerken ele Mehmet'in düşmanı boğduğu sele Mübarek kanını kattığı yerdir Bu dörtlükte olduğu gibi savaş, kahramanlık gibi konuları işleyen şiir türüne ne ad verilir? A) Lirik şiir B) Didaktik şiir C) Epik şiir D) Dramatik şiir E) Pastoral şiir 23. İslamiyet öncesi Türkler, "yuğ" denen ölüm törenlerinde ölenin iyiliğinin, yiğitliğinin anlatıldığı ölüm şiirlerine "sagu" adını verir. Divan edebiyatında saguya —, Halk edebiyatında ise — denir. Bu parçada boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir? A) hiciv - taşlama B) mersiye - tuyuğ C) mersiye - ağıt D) rubai - varsağı E) ağıt - kaside 24. Ormanda büyüyen adam azgını Çarşıda pazarda insan beğenmez Medrese kaçkını softa bozgunu Selam vermek için kesan beğenmez Bu dörtlükle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Bir taşlamadan alınmıştır. B) Hece ölçüsüyle yazılmıştır. C) Kafiye örgüsü düz kafiyedir. D) Redif kullanılmıştır. E) Uyak düzeni abab'dir. 25. Aşağıdaki dizelerin hangisinde, hem redif hem de tam kafiye vardır? A) Haydi Abbas vakit tamam Akşam diyordun işte oldu akşam B) Bu aşka o hangi kudretle daldım Tanrı'ya yükseldim arşa alçaldım C) Bir söğüt yeşili üstümüzde göğümsü Yeşil üstünde bir gök mavisi gönlümsü D) Ne istersin bir günlük doğan böcek gibi Günle beraber yanmış günle sönecek gibi E) Ardımda binbir gönül ıstırabından derin Matemimi tutacak bir mukaddes kaderin |
Şiir ve Düz Yazı Bilgisi - Test 2
ŞİİR VE DÜZ YAZI BİLGİSİ - Test 2