1. I. Sakla samanı, gelir zamanı. II. Dost başa bakar, düşman ayağa. III. El atına binen tez iner. IV. Ek tohumun hasını, çekme yiyecek yasını. V. Ele uyan, eşini boşar. Yukarıdaki atasözlerinin hangilerinde geçişsiz çatılı fiil yoktur? A) I. ve ll. B) II. ve III. C) II. ve V. D) III. ve IV. E) IV. ve V. 2. Bugün öğleyin Eminönü'nde buluşuyoruz. Bu cümlenin yüklemi çatı bakımından, aşağıdaki cümlelerden hangisiyle benzerlik göstermektedir? A) Her gün aynı sokakta karşılaşıyoruz. B) Okulun kalabalık sınıflarına alışmıştım. C) İşe ilk gün babamla gitmiştik. D) Bugün yeni bir ders yılına başlıyoruz. E) Sabahları otobüse yetişemiyoruz. 3. Aşağıdaki cümlelerden hangisi çatı bakımından ötekilerden farklıdır? A) Evin içi buz beyazına boyandı. B) Bahçeye kamelya yapıldı. C) Girişlere yapma çiçekler asıldı. D) Bahçedeki zararlı otlar temizlendi. E) İş bittiğinde herkes oradan ayrıldı. 4. I. Kasabanın meydanı bu gece için hazırlandı. II. Bilgisayarın monitörü yine arızalandı. lll. Resim çerçevesi yere düşünce parçalandı. IV. Tarladaki buğdaylar erkenden biçildi. V. Sokaktaki çöpler, ev sahipleri tarafından, toplandı. Yukarıda numaralanmış cümlelerin hangi ikisindeki fiiller, özne-yüklem ilişkisi yönünden diğerlerinden farklıdır? A) I. ve ll. B)l. ve V. C) II. ve III. D) ll ve IV. E) II. ve IV. 5. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde geçişsiz bir fiil, aldığı ekle geçişli hale gelmiştir? A) İş başvurusu için sabahleyin fotoğraf çektirmiş. B) Evin balkonunu yine bana sildirecek. C) Trafik polisi, hız sınırını aşan kamyonu durdurdu. D) Geçen yıl aldığımız tarlayı bu yıl emlakçıya sattırdı. E) Yurtdışından gelen misafirlere İstanbul'u gezdireceğiz. 6. Çarşıdaki mağazalar, hava karardıktan sonra kapatıldı. Bu cümlenin yüklemi ile aşağıdaki cümlelerden hangisinin yüklemi arasında çatı yönünden benzerlik vardır? A) Çocuk, yemeğini bitirdikten sonra arkadaşınınkine sulandı. B) İki adam, binanın etrafında dolanıyordu. C) Viraja hızlı giren kamyon bir anda devrildi. D) Bu olayın tüm sorumluluğunu ben üstleniyorum. E) Disiplini bozan görevliler, geçen hafta sürüldü. 7. Aşağıdaki dizelerin hangisinde sözde özneye yer verilmiştir? A) Taze karlar yağmış karın üstüne B) Kolay değil ben bu derdi çekemem C) Şimdi gizli gizli kınar el beni D) Bir sabah yolum düştü geline E) Güzel sevmek sarp bir kale, ya alınır ya alınmaz 8. Aşağıdaki cümlelerden hangisinin yüklemi geçişli bir fiildir? A) Orhan, her sabah sahilde yürürdü. B) Babam kitap almak için kırtasiyeye uğradı. C) Öğretmenimiz bize güzel bir şiir öğretecek. D) Genç kadın ve kızı köye akşama doğru varır. E) Konuşmalardan sonra köylünün aklı iyice karışmış. 9. "Yeni aldığımız halının parası henüz ödenmemişti ." cümlesinde görülen özne-yüklem ilişkisi aşağıdaki cümlelerin hangisinde vardır? A) İstediğiniz kitaplar bir hafta içinde getirilecek. B) Bebek, evin salonunda yavaş yavaş geziniyordu. C) Ayhan da sonunda bizim gruba katılmıştı. D) Soğuk yüzünden, yatar yatmaz battaniyesine sarınıyor. E) Gençliğinde hareketli olan adam şimdilerde duruldu. 10. Aşağıdaki cümlelerden hangisinin yüklemi"öznesine göre dönüşlü, nesnesine göre geçişli" bir fiildir? A) Arkadaşlarına, yaptıklarından dolayı darılmamıştı. B) Son anda aldığı kararla yarışmadan çekilmişti. C) Evin bütün yükünü, bu zavallı kadın yüklenmişti. D) Bu olaydan sonra, dedemin bütün sinirleri gerilmişti. E) Kardeşi, aldığı güzel haberlerden sonra sevinmişti. 11. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde "eylemin belirttiği işi bir başkasına yaptırma" anlamı vardır? A) Dün yapılan sınav biraz erken bitirilmiş. B) Büyük kızına evde olmadığını söyletmiş. C) İkinci mağazamızı haftaya hizmete açacağız. D) Sorduğum zaman bildiklerini bana tek tek anlatır. E) Yolda yürürken adamla çarpışınca elindekileri yere düşürdü. 12. Akşam eve yaklaştıkça içimdeki korku büyüyordu. Ya buldularsa parayı, karanlıkta beni bekliyorlarsa! Eve gitmese miydim? Her gece evde yattığımı herkes biliyordu. Eve gitmeyince bu, suç işlediğime kanıt olacaktı. Yukarıdaki parçada yer alan eylemlerden kaçı geçişlidir? A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5 13. Eser (I) seher yeli sabaha yakın Nazlı yâri uykudan uyandırmayın (II) sakın Açılmış gerdanı benlere bakın (III) Düşünde ne görür (IV) sor (V) seher yeli Yukarıda numaralanmış eylemlerden hangileri nesne-yüklem ilişkisine göre birbirinden farklıdır? A) I. ve III. B) I. ve V. C) II. ve IV. D) II. ve V. E) IV. ve V. 14. Aşağıdakilerin hangisinin yükleminde çatı özelliğinden söz edilemez? A) Artık sorunlarını herkese anlatmaktan vazgeçmelisin. B) Emekli olunca doğup büyüdüğü köyde yaşamaya başlar. C) O günlerden zihnimde sadece hatıralar vardı. D) İstanbul, tarihi günlerinden birini yaşıyordu o gün. E) Toprağın o büyüleyici kokusu her yanı sarmıştı. 15. Yüklemi geçişli olduğu halde nesne kullanılmamış cümle aşağıdakilerden hangisidir? A) Geceleri uykusunda kıkır kıkır gülüyor. B) Güneş doğmadan önce yarım saat kadar okuyor. C) Hafta sonları Haliç'teki parklara gidiyor. D) Fırsat buldukça amcasının yanına uğruyor. E) Bazı sabahlar bize kahvaltıya geliyor. 16. Aşağıdakilerin hangisinde yüklem, çatı bakımından diğerlerinden farklıdır? A) Sen varsan dolunay doğar gemide Sen yoksan içimde lambalar var B) Gözden uzaklaşınca evin direği Duvarlar göğsümde güreşe durur C) Yokluğun omzuma konduğu zaman Gariplik, postunu serer üstüme D) Sensizliğin biri de bir, bini de Çırpındığım sular ummana döner E) Beynimde kaynayan sular kudurur Ruhum fırtınalar içinde 17. (I) Bir bilge, yıllardır hiç ayrılmadığı bir ağaç kovuğunda yaşardı. (II) Yanına halktan başkasını kabul etmezdi. (III) Bu yüzden kral, üstüne sade elbiseler giyip kendisini halktan biri gibi gösterip yola düştü. (IV) Bilgenin kovuğuna yaklaştıklarında atından inip muhafızını da geride bırakarak yola devam etti. (V) Kral yaklaşırken bilge, kovuğunun önüne çiçek tarlaları kazıyordu. Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangi ikisi nesne-yüklem ilişkisi yönüyle diğerlerinden farklıdır? A) I. ve II. B) I. ve V. C) II. ve III. D) II. ve V. E) III. ve V. 18. Aşağıdakilerden hangisinde "alınmak" eylemi özne-yüklem ilişkisine göre diğerlerinden farklıdır? A) Bizim eve her gün çocuklar için mutlaka süt alınır. B) Bundan sonra kurumumuza öğretmenler sınavla alınacak. C) Rapor, geçerli olsun diye, yetkili kurumlardan alınmalı. D) Masanın üstündeki kitaplar hangi kitapçıdan alındı? E) Söylediğim son cümleden dolayı babam alınmış bana. 19. I. Sefa ile yenen, cefa ile kazanılır. II. Doludan ıslanmışın yağmurdan pervası olmaz. III. Her damardan kan alınmaz. IV. Tırnağın varsa başını kaşı. V. Alet işler, el övünür. Yukarıda numaralanmış atasözlerinde altı çizili eylemler özne-yüklem ilişkisine göre ikişerli eşleştirilirse hangisi dışta kalır? A) I. B) II. C)lll. D) IV. E) V. 20. Geçişli bir eylem "-r, -t, -tır" eklerinden birini alarak yeniden geçişli duruma gelir. Bu eyleme "ettirgen çatılı eylem" denir. Aşağıdaki cümlelerden hangisinin yüklemi ettirgen çatılı bir eylem değildir? A) Bütün işlerini küçük kardeşine yaptırırdı. B) Bizi ne diye bir saattir burada bekletiyorsun? C) Kaybettiği çantasını her yerde arıyordu. D) Kitabımızın ilk baskısına bir ön söz eklettim. E) Akşam yatmadan önce çocuklarına mutlaka süt içirir. 21. İşin aksayan noktalarını anlatmak için patronla görüştü. Aşağıdakilerin hangisinin yüklemi çatı yönünden bu cümledekiyle özdeştir? A) Fark etmeden fena bir işe bulaşmışlar. B) Sokakta görünce Hasan abiyle selamlaşırım. C) Yeni sınıfa birkaç gün içinde alışırız. D) Hızlı koşunca otobüse yetişebildik. E) Günlerdir süren fırtına bir anda yatışmış. 22. Ağlarım, ağlatamam, hissederim, söyleyemem Bu eylemlerin nesne-yüklem ilişkisi açısından özellikleri aşağıdakilerin hangisinde sırasıyla verilmiştir? A) Geçişsiz, oldurgan, geçişli, geçişli B) Geçişli, ettirgen, geçişsiz, geçişli C) Geçişsiz, oldurgan, geçişsiz, geçişsiz D) Geçişli, ettirgen, geçişli, geçişli E) Geçişli, oldurgan, geçişli, geçişli 23. Kapadım bir bir kapılarını gecenin Uzandı ellerim kanat seslerine Bu dizelerde altı çizili eylemlerin, özne ve nesnelerine göre durumu aşağıdakilerden hangisinde sırasıyla verilmiştir? A) Etken - geçişli / edilgen - geçişli B) Etken - geçişsiz / dönüşlü - geçişsiz C) Edilgen - geçişsiz / dönüşlü - geçişli D) Edilgen - geçişsiz / etken - geçişli E) Etken - geçişli / dönüşlü - geçişsiz 24. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde özne, hem eylemi yapan hem de eylemden etkilenen durumundadır? A) Bu gönül kaç kere yandı tutuştu. B) Senin uğruna bir ömür verdim. C) Yıllarca boş yere dövündüm. D) Şu gözlerle ne gönüller tanıştı. E) Seni kimselere değişemem ben. 25. Arkadaşlar birkaç kitap getirdi. (I) Kitaplardan biri Türkçeye yeni çevrilmişti. II() Birini bir arkadaşa yazdırmışlardı. (III) O arkadaşla üniversiteden tanışıyorduk. IV() Güncel olayları konu alan üçüncü kitap beni çok güldürmüştü. (V) Bu parçada numaralanmış eylemlerin hangisinin çatı özelliği aşağıda yanlış verilmiştir? A) I. geçişli B) II. Dönüşlü C) III. ettirgen D) IV. İşteş E) V. oldurgan 26. Bugün okullar açıldı. Yeni öğrencilerle tanıştık. Derslere büyük bir istekle başladık. İlk konuyu sınıfın tamamının katılımıyla işledik. Öğrencilerin hepsi yaz tatilinden gelmenin dinlenmişliği ve yeni bir okula başlamanın heyecanıyla derse katıldı. Bu parçada aşağıdakilerin hangisi yoktur? A) Dönüşlü fiil B) Edilgen fiil C) İşteş fiil D) Ettirgen fiil E) Geçişsiz fiil 27. Nesne alıp almadıklarına göre fiiller "geçişli" ve "geçişsiz" diye ikiye ayrılır. "Neyi" ve "kimi" sorularına cevap veren fiiller geçişli, cevap vermeyenler ise geçişsizdir. Bu tanıma göre aşağıdaki cümlelerin hangisinin yüklemi geçişsiz bir fiildir? A) Küçükken, büyüklerin sohbetini dinlerdik. B) Ben bu yollarda çok otobüs bekledim. C) Yapacaklarını ona bir bir anlattı. D) Balkondaki çiçek kısa sürede büyüdü. E) Bizi bütün gün fıkralarıyla güldürdü. 28. Yüklemi isim olan cümlede çatı Özelliği aranmaz. Bu kurala göre aşağıdaki cümlelerin hangisinde çatı özelliği aranmaz? A) Asıl güzellik gönül derinliğidir. B) Gönüller alçağa konarsa sevilir. C) Bir gönülde iki aşk olmazmış. D) Gönlün dili söyler en güzel şiiri. E) Sevmek gönülle olurmuş, gözle değil. 29. (I) Az evvel Gökhan telefon etti. (II) Halimizi hatırımızı sordu. (III) Bizim ilçeye uğramış. (IV) Ağabeyimle arkadaşlarla görüşmüş. (V) Onların da selamları olduğunu söyledi. Yukarıda numaralanmış cümlelerden hangilerinin yüklemi çatı bakımından diğerlerinden farklıdır? A) I. ve ll. B) II. ve III. C) II. ve V. D) III. ve IV. E) IV. ve V. 30. (I) Geçen hafta İstiklalde arkadaşımla dolaşıyorduk. (II) Aslında film afişlerine bakıp, bizi ilk etkileyen afişin filmini seyretmek niyetindeydik. (III) Fakat bu zevki en sona bırakmayı uygun bulmuştuk. (IV) İstiklal'in başından başlayıp sonuna doğru sinemaları ve dolayısıyla afişleri sırasıyla incelemeye başladık. (V) Sağ taraftaki ilk sinemada bir bilimkurgu filmi vardı. Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangi ikisinde çatı özelliği aranmaz? |
Fiilde Çatı - Test 3
FİİLDE ÇATI - Test 3