1. Karıncanın biri susuzluğunu gidermek için bir pınarın başına gelir. Tam su içecekken düşer ve suda sürüklenmeye başlar. Onu gören bir kumru, yanındaki ağaç dalını suya atar. Karınca dalın üzerine çıkar ve o dal karıncayı boğulmadan karaya atar. Kısa bir süre sonra bir kuş avcısı gelir, ağ atarak kumruyu yakalamak üzereyken karınca olanca gücüyle avcının topuğunu ısırır. Avcı, acıyla bağırır ve elinden ağı düşürür. Avcının sesini duyan kumru, tehlikede olduğunu anlar ve kaçarak kurtulur. Bu paragrafta anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir? A) İyi dostun attığı taş baş yarmaz. B) İyi insan, sözünün üstüne gelir. C) İyilik eden, iyilik bulur. D) İyiliğe iyilik her kişinin kârı, kötülüğe iyilik er kişinin kârı. E) İyilik yap, denize at, balık bilmezse Hâlık bilir. 2. Şair, devamlı bir araştırma ve deneme içerisinde olan, mısralarındaki duygu, düşünce ve hayallerin nasıl daha etkileyici anlatılabileceği endişesi içinde hareket eden adamdır. Unutmayalım ki, Türk edebiyatı içinde şair diye tanınmış ve şiirleriyle hafızamızda yer etmiş sanatçılardan hiçbirisi kendisini tam olarak "şair" kabul etmemiştir. Sanatın ne olduğunu anlamış, onu özümsemiş ve doğasını öğrenmiş bir sanatkâr için, "Ben şairim." diyebilmek cesaret ister. Yukarıdaki parçada aşağıdakilerden hangisi vurgulanmak istenmiştir? A) Günümüzde şairlerin bir araştırma içerisinde olmadığı B) Kendisini sürekli yenilemeyen şairin kalıcı olamayacağı C) Bugün herkesin çok kolay şair sayıldığı D) Gerçek şairlerin eskisi gibi yetişmediği E) Şairlik için sürekli bir çalışmanın ve yenilenmenin gerekliliği 3. Böylece gidiyoruz işte Kaderin çizdiği yoldan Ne yapsak ve etsek nafile Yaşayıp gidiyoruz işte Kör topal Bu dizelerin yazarı için aşağıdakilerden hangisi söylenebilir? Yaşamın zorluklarla dolu olduğunu düşünür. Sıkıntılara katlanacak cesareti kendinde bulamaz. Çevresindeki insanlara kırgındır. Zamanı tüm dertlerin ilacı olarak görür. Hiçbir şeyi değiştiremeyeceğine inanır. 4. Her milletin genel karakter çizgileri vardır. Yazık ki son zamanlarda biz Türklerin karakter çizgileri de siliniyor, değişiyor, dağılıyor. Ne zamandır bilinmez, artık kendimizle eşit konumda olan bir kardeşimizin olduğunu istememekte direnip durmayı âdet edindik. Tanısın ya da tanımasın, yüzünde hüzün gördüğü insana yaklaşıp "Senin bir sıkıntın var galiba arkadaş, istersen paylaşalım, belki yardımım dokunur!" diyen yüce gönüllü kuşaklar gitti, yerine "Benim bir sıkıntım var!" diyerek onurunu zedelemek pahasına kapımıza gelen kişiye "Bu senin problemin; beni ilgilendirmiyor." diyebilecek kadar ithal nesiller geldi. Yukarıdaki parçada yazar aşağıdakilerin hangisinden yakınmaktadır?
A) Nesiller arası kültürel çatışmadan B) İnsanların birbirini anlayamamasından C) Toplumun paylaşma duygusundan uzaklaşmasından D) Eski değerlerimize saygı gösterilmemesinden E) Toplumdaki sorunların çoğalmasından 5. Ülkemizde geçen yıl, arkada bıraktığımız hiçbir yılla mukayese edilemeyecek kadar roman yayımlandığı, gazetelerde yer aldı. Romanın kültür hayatımızda ciddi bir yer edinmesi sevindiricidir; çünkü roman insanı en çok etkileyen sanat türüdür. Ama bu sanat türünün etkisi, kaleme alanın onu tanımasına bağlıdır, aksi takdirde yazdığı roman reklamla veya bazı gayretlerle satılır. Okunup okunmadığı şüpheli olan böyle kitaplar, okunsalar bile etkili olamazlar. Çünkü romanın yazarı onun ne anlama geldiğini anlamaktan çok uzaktır. Parçaya göre günümüzde romanın etkileyici olamaması aşağıdakilerin hangisinden kaynaklanmaktadır? A) Reklam aracı olarak kullanılmasından B) İnsanların fikirlerini önemsememesinden C) Ticari bir meta olarak görülmesinden D) Yazarın romanın özelliklerini tam bilmemesinden E) Toplumun sorunlarını yansıtmamasından 6. Gazeteci olmak isteyen, doğru zamanda hareket eder; işin pratiğinden de yetişerek yoluna devam ederse, iyi bir gazeteci olur. Kaldı ki gazetecilik okullarının içinde bulunduğu durumu da tartışmak gerekir. Mezun olan arkadaşların birçoğu hâlâ doğru dürüst haber yazmayı bilmiyor. Okullarda medya tarihi bol bol okutulur, karşı değilim; ama bu işin de bir de pratiği var. Bu paragraf aşağıdaki sorulardan hangisine verilmiş bir yanıttır? A) Herkes gazeteci olabilir mi? B) Gazeteci olmak için eğitimini almak yeterli midir? C) İyi bir gazeteci olmak için ne yapmalıyız? D) Gazetecilik de gözde meslekler arasında mıdır? E) İyi bir gazeteci daha çok hangi kesime hitap etmelidir? 7. Düşünce ve sanat adamları sözleri ve yazılarıyla dile değer kazandırırlar. Bu işi, dile yenilikler getirmekten çok onu bükmek, imkânlarını çoğaltmak, dilin gücünü artırmak yoluyla yaparlar. Yeni kelimeler getirmezler. Onları zenginleştirir, anlamlarını ve kullanımlarını sağlamlaştırır, derinleştirirler; onlara alışılmamış bir tat verirler; ama bunu da her şeyi düşünerek ustaca yaparlar. Bu parçada asıl vurgulanmak istenen düşünce aşağıdakilerden hangisidir?
A) Dile önem verenler, sadece düşünce ve sanat adamlarıdır. B) Sanat adamları dile yeni kelimeler getirmezler. C) Dili kullanmak için onun kurallarını iyi bilmek gerekir. D) Dile değer kazandırmak onu kendisiyle beslemekle olur; dile yeni kelimeler getirmekle değil. E) Dili zenginleştirmek, dil adına yapılabilecek en güzel olgudur. 8. Bir gün postanede mektup göndermek için sıramı bekliyordum. Birdenbire aklıma hep aynı şeyleri yapmaktan bıkmış, yorulmuş, bu yüzden bekleyenlere pek de sempati duymayan memura kendimi sevdirmek geldi. Bunun yolu pek basitti. Sıra bana geldiğinde mektubumu verirken şöyle dedim: "Ah saçlarınız bende olmalıydı!" Başını kaldırıp güldü: "Siz onları eskiden görecektiniz, zaman hepimizi yıpratıyor." dedi. Fakat saçlarınız şimdi de çok güzel dedim. Bir süre sohbet ettik. Bu parçada vurgulanmak istenen aşağıdakilerden hangisidir?
A) Duygusal insanlar, güzel sözden çok etkilenir. B) Beğenilmek, ödüllendirilmek herkesin hoşuna gider. C) Sempati ve ilgi herkese gösterilmemelidir. D) Güzel yaklaşımlar, karşısındakinin bize olan davranışını etkiler. E) Bazı insanlar, süslü sözlere çabuk aldanır. 9. "Nasılsın?" dedim, "Sorma be hemşerim." dedi. "Gücüm olsa pilimi pırtımı toplar, Toros yaylalarına kadar dişimi sıkar, karşılaştığım ilk çobanın önünde yere devrilirdim. Gençken memlekette bir yayla damında tavan kirişi olmayı hayal ederdim. Bilmiyorsun, gövdem çürüdü benim, içim bomboş. Bu zalim gurbet, bu kalleş iklim, bu sersemletici sıcak, kavurucu deniz rüzgârları tez vakitte iflahımı kesti. Artık benden ne tavan kirişi olur, ne hamur teknesi. Yeter ki ısıtmak için çalı çırpı niyetine yanmaya, sobalığa bile razıyım; yalnız gurbet elde ayakta ölmek ağırıma gidiyor." dedi. Bu parçada konuşan kişi aşağıdakilerin hangisinden yakınmaktadır? A) Memleketten ve iklimden B) Toroslardan ve rüzgârlardan C) Gurbetten ve iklimden D) Çobanlardan ve hastalıktan E) Çalışmaktan ve sıcaktan 10. Metro istasyonunun merdivenlerinden çıkarken koltuk değneklerine yaslanmış, merdivenleri tırmanmaya çalışan özürlü otuz — kırk çocuk gördüm. Kahkahalar atarak birbirleri ile şakalaşıyorlardı. Neşelerine hayret edip başlarındaki adama sebebini sordum. Bana şöyle dedi: "Bir çocuk ömür boyu sakat kalacağını anladığında önce şok geçirir. Sonra bu gerçeğe boyun eğer ve sakat olmayan çocuklardan daha neşeli ve mutlu olur. Onlar koltuk değneği ile yürüyemeyenlerin olduğunu da biliyorlar. Onlar ayaklarını kaybettiler; ama kendilerinde daha ne kadar çok önemli şeyler bulunduğunun farkına vardılar. Bu parçadan aşağıdaki yargılardan hangisi çıkarılabilir? A) Kendinden daha kötü durumda olanların varlığını düşünen mutlu olur. B) Güler yüzlü insanlar daima mutlu olur. C) Hayatın her döneminde mutlu olmak mümkündür. D) Mutlu olmanın tek şartı sağlıklı olmak değildir. E) Eşit şartlar sağlanırsa bütün insanlar mutlu olur. 11. Sigara bağımlılığının fiziksel yönünün yanı sıra, asıl beynimizde oluşan alışkanlık yönü vardır. Sık sık tekrar edilen her eylem zamanla, beynimizde alışkanlık yapar. Genelde alışkanlıklar hayatımızı sürdürmemiz için çok önemlidir. Yürümek, okumak, yazmak, yüzmek, araba kullanmak; tekrar yapa yapa kazandığımız faydalı alışkanlıklardır. Bir de sigara gibi kötü alışkanlıklar vardır ki, bunlara da tekrar edilerek bulaşılır. Yukarıdaki paragrafta sigara ile ilgili olarak vurgulanmak istenen aşağıdakilerden hangisidir? A) Sigara kulanımı bizde zamanla unutkanlık yapar. B) Sigara ile diğer alışkanlıklar arasında çeşitli farklılıklar vardır. C) Sigara bağımlılığı sık sık tekrar edilen eylemlerin sonucunda elde edilen alışkanlıklardan biridir. D) İnsan sigara alışkanlığından kurtulmak istiyorsa onu hatırlatacak nesne ve eylemlerden kaçınmalıdır. E) Sigara, insanın sadece ruhunu olumsuz yönde etkileyen bir alışkanlıktır. 12. Eğitimi alınmadan veya bir iş iyice öğrenilmeden ortaya çıkan eserin güzel olması, tesadüflere bağlıdır. Şiirde anlatılan kadar, anlattıklarımızın mısralara dökülürken etkileyici bir üslupla birleştirilmesi önemlidir. Şiir basit bir sanat dalı değildir çünkü. Şiir, sanıldığı gibi basit bir sanat dalı olsaydı; günümüzde ya da her devirde sayılamayacak kadar çok şairin yetişmesi ve hepsinin de çağımızda meşhur bir şair olarak okunuyor olması lazım gelmez miydi? Oysaki, şair diye anılanların azlığı ile yaşadığı devirde şair diye tanınanların çokluğu arasında ters bir orantı vardır. Yukarıdaki parçadan çıkarılabilecek en kapsamlı yargı aşağıdakilerden hangisidir? A) Günümüzde tesadüflere bağlı olarak ortaya çıkan pek çok şair vardır. B) Şiirde önemli olan içerik değil biçimdir. C) Çok sayıda şairin olması onların gerçek birer şair olduğunu göstermez. D) Şiir, basit bir sanat dalı olmayıp emek ve uğraşı isteyen bir edebi türdür. E) Her şair, şiirde biçim ve içerik uyumunu gözetmelidir. 13. Lisede yatılı okuduğum yıllarda hafta sonları trenle memleketime dönerken Süreyya Paşa İstasyonu'nu kaçırmamaya dikkat ederdim. Çünkü eskiden denize paralel uzanan demiryolu Süreyya Paşa Plajı'nın yanından geçerdi. Plajı çevreleyen üstü kabartma resimli duvarlara bakmaktan çok hoşlanırdım o yıllarda. Bir gün o duvarlar söküldü, demiryolu ile sahilin arasına geniş bir sahil yolu girdi. Hayatımızı renklendiren küçük şeylerin yok olacağını ilk kez o duvarın boşluğunu hissedince anladım. Geçmişimizi oluşturan o dikkate değmez, önemsiz, alelade şeyler bir aradayken ne kadar da anlamlıymış. Bu parçada yazarın asıl anlatmak istediği aşağıdakilerden hangisidir? A) Modernleşmeyle birlikte bazı doğal güzellikleri de yitirmekteyiz. B) Bize çok değerliymiş gibi görünmeyen şeylerin önemini onları yitirince daha iyi anlarız. C) İnsan geçmişin değerini, önemini ancak belirli bir yaşa gelince kavrayabilir. D) Büyük şehirlerdeki çevre sorunları gün geçtikçe çoğalıyor. E) Yeni yapılan sahil yolu yüzünden şehrimizin tarihi dokusu bozuldu. 14. İki türlü anne vardır: Birincisi gelenekçi anneler, ikincisi modern annelerdir. Gelenekçi anneler de ikiye ayrılır: Gelenekçi iyi anneler ve gelenekçi kötü anneler. Gelenekçi iyi anne, çocuğun çocukluğun ne demek olduğunu bir tür içgüdü ile bilir, çocuğunu uzaktan gözetler, rahatsız etmez, çok terlediğini fark edince usulca gelip sırtına tülbent veya havlu koyar. Gelenekçi iyi annelerin gözleri çocuklarının üstünde olur; ama bunu onlara belli etmezler. Bu parçaya göre gelenekçi iyi annenin en belirgin özelliği aşağıdakilerden hangisidir? A) Çocuğun hareket alanını kısıtlamadan onu kollamak B) Belirli bir disiplin anlayışına göre çocukları yetiştirmek C) Her an çocuğun yanında olup onu yönlendirmek D) Her an çocuğa yanında olduğunu hissettirip onu etkilemek E) Ne yaparsa yapsın çocuğa hiçbir müdahelede bulunmamak 15. Yaşamımın karanlık bir döneminden geçiyorum. Birileri bana, bizim istediğimiz gibi yaşayıp kendini mutlu hissetmelisin, diyor. Hayır olmuyor. Umut istiyorum, umuda ihtiyacım var. İnsan ilişkilerinden memnun değilim; insanlar beni anlamıyorlar. İç dünyamı diri tutmak için şiire sığınıyorum. Şiir alıyor beni, sarıp sarmalıyor, onarıyor, direnç katıyor varlığıma. En acı günlerimde şiir sayesinde güç kazanıyorum. Böyle söyleyen kişinin kendisiyle ilgili olarak anlatmak istediği aşağıdakilerden hangisidir? A) İnsanların dindiremediği acılarını şiirin tedavi ettiği B) İnsanların, özgürlüğünü kısıtlamak istediği C) İç dünyasında fırtınalı günler geçirdiği D) İnsan ilişkilerinin bir türlü istediği gibi olmadığı E) Şiirin insana aşıladığı mutluluğu hiçbir sanat türünün veremeyeceği 16. "Bana büyük işler gerçekleştirmek olanağını verselerdi, neler yapmaya gücüm olduğunu gösterirdim." deriz. Önce siz kendi hayatınızı düşünmeyi, değiştirmeyi başarabildiniz mi? Başarabildinizse bütün işlerin en büyüğünü görmüş demeksiniz. Kendini göstermek ve iş görmek için büyük fırsatlara ihtiyaç yoktur; hangi mevkide olursa olsun, perde arkasında da perde önünde de insan kendini değiştirmeyi geliştirmeyi başarabildi mi önemli sonuçlar elde etti demektir. Bu parçada anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir? A) İnsanın kendisine göstermek için şansa ihtiyacı vardır. B) İnsanın mevki sahibi olması için büyük fırsatlar yakalaması şarttır. C) İnsan, değişime öncelikle kendi hayatından başlamalıdır. D) İnsan, yaşamı boyunca hep ön plana çıkmak istemiştir. E) İnsanlar, hep büyük şeylerin peşinden koşmuşlardır. |
Paragrafta Ana Düşünce - Test 1
PARAGRAFTA ANA DÜŞÜNCE - Test 1