1. Ben (I ) tatlı (II) canımdan bezdim (III) usandım Geçmedin (IV) sen daha cefâdan güzel (V) Yukarıdaki altı çizili sözcüklerden hangisi ortak bir köktür? A) I. B) II. C)lll. D) IV. E) V.
2. Aşağıdaki altı çizili sözcüklerden hangisi yapıca ötekilerden farklıdır? A) Hiç şaşmayan saat gibi işler durur kader B) Artık güneş görünmez; gök bulutludur C) Sen taptaze bir gülsün, kırlarda açan D) Rüzgâr yosun kokusuyla birlikte eserdi E) Nur ile penceremi örtüyor çiçekler
3. Çağlayan gibisin (l) ey Selimiye Yandı kandillerin, (II) yazıldı mahyan Yine pırıl pırıl kuruldu sofran (lll) Yüreklerimizi (IV) yıkadı billur Avizelerinden (V) içtiğimiz nur Yukarıdaki altı çizili sözcüklerden hangisi bir varlığın kime ya da neye ait olduğunu bildiren bir ek almamıştır? A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.
4. Kazadan sonra bir iş yapamaz hale gelmişti, "-mış, -miş" eki aşağıdakilerin hangisinde, yukarıdaki cümledeki "-mez, -maz" ekiyle aynı görevde kullanılmıştır? A) Yıllar bir gözyaşı olup akmış yanaklarımdan. B) Silinmiş gönlümde bir bir hatıralar. C) Artık buraların tadı tuzu kalmamış. D) Gençliğin kıymetini insan bu yaşlarda anlarmış. E) Geçmiş günleri şimdi çok arıyorum.
5. Aşağıdakilerin hangisinde "-ce, -ca" eki cümleye görecelik anlamı katmıştır? A) O kadar aradı ama gönlünce bir ev bulamamıştı. B) Bana göre o, sınıfta çocukça davranıyor. C) Sence bugünkü maçı kim kazanır. D) Sene sonunda sınıfça gezmeye gittik. E) Yaşça ailenin en büyüğü oydu.
6. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde türemiş sözcük kullanılmamıştır? A) Olay fazla büyümeden tüm tedbirleri aldık. B) Sergi iki gün daha halkın ziyaretine açık olacak. C) Onun hayatını tüm romanlarında bulabilirsiniz, dedi. D) Hâkim o gün davacı kadına fazla söz hakkı tanımadı. E) Başarı, uzun çabaların sonucunda elde edilirse güzeldir.
7. Aşağıdaki cümlelerde altı çizili sözcüklerin hangisinde yapım ve çekim ekleri bir arada kullanılmamıştır? A) Büyüklerine saygın yok mu hiç? B) Ölüm bu karanlık sokaktan kalkacak benim. C) Yüzünde yorgun bir ifade vardı çocuğun. D) O konudaki yazın hepimizi çok etkilemişti. E) Sanatla ilgili bilgin yeterli değilse ona danışabilirsin.
8. "-Iık, -lik" ekini alan sözcük, aşağıdakilerin hangisinde diğerlerinden farklı bir görevde kullanılmıştır? A) Başkanlık seçimlerine iki aydan az bir süre kalmıştı. B) Öğrenciler onu kitaplık kolu başkanı seçmişlerdi. C) Pazardan turşuluk domates almak istediğini söyledi. D) Yaşlı kadın, hastalık korkusu yüzünden dışarı çıkamıyor. E) Babam askerlik anılarını anlatmaktan zevk alırdı. 9. Türemiş sıfatlar, isim ve fiillerin kök ya da gövdelerine yapım eki getirilmesiyle oluşur. Buna göre aşağıdakilerden hangisinde fiil gövdesine yapım eki getirilerek türemiş bir sıfat vardır? A) Karşıdan gelen adamı hiç kimse tanımıyor. B) Konuşmacı sıkıcı sorulardan bunaldığını belli etmemeye çalıştı. C) Ne kadar utangaç bir insan olduğu anlaşılıyordu. D) Sınıfın hareketli öğrencileri bahçede top oynuyor. E) Ömrü boyunca atılgan bir yapıya sahip olamamıştı.
10. I. Sazı eline alıp çalmaya başladı. II. Yazı çok sıcak geçer Bolu'nun. III. Kazı yapmak için buraya geldi. IV. Salı kıyıya yanaştırıp boyadılar. V. Saçı bozulmuştu karşımdaki kadının. Yukarıdaki cümlelerde altı çizili sözcüğün aldığı "-ı" ekleri işlevi yönünden eşleştirdiğinde hangisi dışta kalır? A) I. B) II. C) III. D) IV. E)V.
11. Kimi sıfat takımlarında adla sıfatın yeri değiştirilip ada bir iyelik eki "-i, -si" eklenerek bir sıfat grubu (birleşik sıfat) oluşturulur. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bu yolla yapılmış bir sıfat grubu vardır? A) Sokakta yapayalnız kalmış, kısa pantolonlu bir çocuk vardı. B) Babam geçen yıl geniş bahçeli bir ev almıştı. C) Konferansa davet etmek için diksiyonu düzgün bir yetkili aranıyor. D) Annesi, kızına doğum gününde deniz mavisi bir gömlek aldı. E) Ahmet, cana yakın bir arkadaş olmakla övünürdü.
12. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde niteleme sıfatının yapısı diğerlerinden farklıdır? A) Garsondan demli bir çay istedi. B) Bu zor sınavı başarıyla geçti. C) Bizim mahallede satılık ev yok. D) İnatçı insanlardan hiç hoşlanmaz. E) Bakkaldan büyük şişeyle birlikte bir bardak istedi.
13. Aşağıdaki altı çizili sözcüklerin hangisinde "-er, -ar" eki eklendiği sözcüğe oluş anlamı katmıştır? A) Zavallı çocuğun soğuktan dudakları morarmıştı. B) Bir ağacın altında oturup konuşmaya başlarlar. C) Sabahları kahvaltıda su böreği yemeyi çok severdi. D) Gürültüyü duyan kadın, merakla dışarı çıkar. E) O gün İstanbul'un tüm tarihi mekânlarını gezerler.
14. I. Akdeniz'in bitki örtüsü makidir. II. Ülkemizde, yabancı yatırımlar gittikçe artıyordu. III. Sorunlarla boğuşanlar, çabuk ihtiyarlarmış. IV. Üç günlük dünyada insanları kırmamalı. V. Böylesine zor bir soru soracağını beklemiyordum. Yukarıdaki cümlelerde altı çizili sözcükler, aldıkları yapım eklerine göre ikişerli grup-landırılırsa hangisi dışta kalır? A) I. B) II. C)lll. D) IV. E)V.
15. "İyiliksever, imambayıldı, bilgisayar" sözcükleri aşağıdaki yollardan hangisiyle oluşturulmuştur? A) Bir isimle bir çekimli fiilin bir araya gelip yeni bir isim oluşturması yoluyla B) Yalın bir isimle bir fiilimsinin kaynaşması yoluyla C) İki fiilin bir araya gelip tür kaybederek kalıplaşmasıyla D) Sıfat fiilin bir isimle birleşerek yeni bir sıfat oluşturmasıyla E) Belirtisiz isim tamlamasını oluşturan sözcüklerin anlam kaybına uğrayıp bir araya gelmesiyle 16. Hani karanlık (I) korkunç (II) gecelerde Bir ışık belirir ya uzaklarda Arkasından ışıltılı (IIl) bir iz bırakarak Nur serpersin, (IV) aydınlık (V) olursun Yukarıdaki altı çizili sözcüklerden hangisi farklı türde iki yapım eki almıştır? A) I. B)ll. C) III. D) IV. E) V.
17. Aşağıdaki cümlelerde geçen ikilemelerden hangisi yapıca diğerlerinden farklı sözcüklerden oluşmuştur? A) Yolun kenarında şırıl şırıl bir dere akıyordu. B) Vazodaki sarı sarı çiçekler dikkatimizden kaçmadı. C) Açık seçik ne düşündüğünü söylemeliydin bize. D) Derenin kenarında çocuklar irili ufaklı taşları topluyordu. E) Geceli gündüzlü bu sınava hazırlanıyordu.
18. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde "-de, -da (-ta, te)" eki almış sözcük, sıfat görevinde kullanılmıştır? A) Her insan, içinde gelecek kaygısı taşır. B) Sorunun cevabını bu kitapta bulamadım. C) Dün onu kırmızı bir arabada gördüm. D) Sözde aydınlar, ülkeye daha çok zarar veriyor. E) Araba kırmızıda durmayınca kaza yaptı.
19. Aşağıdaki altı çizili sözcüklerden hangisinde yapım eki, eklendiği sözcüğün türünü değiştirmemiştir? A) Çocuğun ateşi bir anda yükseldi. B) Spor yapınca vücudu ip gibi inceldi. C) Zarara uğrayınca şirket küçüldü. D) Kamyondan düşen eşyalar yerlere saçıldı. E) Uçak yere doğru yavaş yavaş alçaldı.
20. Birleşik sıfatları meydana getiren sözcükler bazen ayrı yazılır. Aşağıdakilerin hangisinde bu kurala uymayan bir birleşik sıfat vardır? A) Bu Sokak birkaç gün önce asfaltlanmış. B) Kapıda uzun boylu bir adam bekliyor. C) Dili uzun insanlardan iş beklemek, boş bir davranıştır. D) Köpek, kapısı açık her eve girmeye çalışıyor. E) Kırk yıllık arkadaşını bu kazada kaybetti.
21. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yansımadan türemiş fiil vardır? A) Olayı duyunca kaşlarını çattı. B) Sipariş vermek üzere garsona seslendi. C) Temizlikten sonra evin her yeri pırıl pırıldı. D) Hayatı boyunca çevresindeki insanları horladı. E) Sen insanı meraktan çatlatırsın.
22. Gök uzak, (I) yer uykuda (Il) Yalnız (Ill) değilim ama Bir açık (IV) pencereden Ay doluyor (V) odama Yukarıdaki altı çizili sözcüklerden hangisi yapıca ötekilerden farklıdır? A) l. B) II. C) III. D) IV. E) V.
23. I. Mor dağlara karargâhlar kurulur II. Eteğinde bölük bölük duruyor lll. On dakika istirahat verilir IV. Tüfekleri çatar çatmaz ordayım Bu dizeler için aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) I. dizede hem yapım hem çekim eki almış bir sözcük vardır. B) II. dizede isim çekim eki ve fiil çekim eki kullanılmıştır. C) II. dizede ikileme türemiş sözcüklerden oluşmuştur. D) III. dizede basit ve türemiş sözcük vardır. E) IV. dizede iyelik ve hal eki kullanılmıştır. 24. Aşağıdaki cümlelerde altı çizili sözcüklerden hangisi türerken ünlü düşmesine uğramamıştır? A) Besle kargayı oysun gözünü B) Zenginin tavuğu çift çift yumurtlar C) Ayrılık, ölümden beterdir derler. D) Yalnızlık Allah'a mahsustur. E) Yanlış hesap Bağdat'tan döner.
25. Son derece çetin şartlarda (I) yaşayanlar göçebeler her şeyden olabildiğince faydalanmak, (Il) ufacık bir kırıntıyı (IV) bile değerlendirmek (V) zorundaydı. Bu cümlede numaralanmış sözcüklerden hangileri hem yapım hem çekim eki almıştır? A) I. ve II. B) I. ve V. C) II. ve IV. D) III. ve IV. E) IV. ve V.
26. I. Kitaplarını dolaba kaldırdı. II. Sınavı kazandığını yeni öğrenmiş. III. Biletlerimizi Nuray ayırtmış. IV. Anlattıkları tek tek gerçekleşti. V. Yaptıkların parayla ölçülemez. Yukarıdaki cümlelerden hangilerindeki altı çizili sözcüklerin aldıkları ekler, onlara hem ikinci hem de üçüncü tekil kişiye ait olma anlamı katmıştır? A) I. ve ll. B)l. ve IV. C) II. ve III. D) III. ve IV. E) lV. ve V.
27. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili sözcükte "-ma, -me" eki ötekilerden farklı bir görevde kullanılmıştır? A) Güneş doğarken balık tutmaya gitti. B) Yemek yemeye kır lokantasına gittik. C) Öğle vakti biraz uyumayı ihmal etmez. D) Akşamları yürümenin yararına inanır. E) Yaptığı yardımları kimse bilmesin ister.
28. Aşağıdakilerin hangisinde "-im" eki, verilen açıklamaya uygun kullanılmamıştır? A) Yapım eki: Gözlerin bir içim su B) İyelik eki: İçim yandı doğrusu C) Fiil kişi eki: Öpeyim gözlerinden D) İyelik eki: Aman güzelim E) Ekfiil: Ben sana yanmışım |
Sözcükte Yapı - Test 3
SÖZCÜKTE YAPI - Test 3