Nedim ve Mahallileşme Akımı
Nedim (1680?-1730)
İstanbul’da doğan sanatçı, 18. yüzyılın en güçlü şairlerindendir. Asıl adı Ahmet’tir. İyi bir öğrenim gören şair, çeşitli devlet kademelerinde yer alıp müderrislik görevinde de bulundu.
Nedim’in sanatçı olarak en verimli dönemi, 3. Ahmet’e ve devrin sadrazamı Damat İbrahim Paşa’ya yakın olduğu Lale Devri’dir. Daha çok gazel ve özellikle de şarkılarıyla tanınan sanatçı, genellikle aşk, eğlence ve sevgili gibi konuları işlemiştir.
Onda sevgili kavramı ve mekânlar soyut değil somuttur. Maddi varlığı hissedilen bir güzeldir sevgili. Divan şiirindeki sevgili ile karşılaştırdığımızda bu durum büyük bir farklılıktır.
Örneğin Fuzûlî’nin sevgili kavramı soyuttur ve ilahi bir anlam taşır. Bu da tasavvufun bir yansımasıdır. Oysa Nedim’in aşkı, sürekli ve ciddi olmaktan çok uzaktır. Çünkü o, aşkı, geçici bir eğlence olarak görmüştür. Üzüntü, acı ve kederi şiirine sokmamıştır.
Büyük şair, divan şiirinin kurallarına herkes gibi uysa da, bazı yenilikler yapmaktan da çekinmemiştir. Örneğin bazı eserlerinde aruz ölçüsü yerine hece ölçüsünü kullanmıştır.
İstanbul ağız özelliğini şiirde kullanmış ve kendinden sonrası için ufuk açmıştır. İstanbul aşığı olan şair, betimlemeleriyle dikkat çekmektedir.
Onun şiirlerinde zevk, neşe ve coşkunluk vardır. Üzüntüye, kedere ve acıya yer yoktur.
Nedim’in yeniliklerinden biri de yaşadığı devrin özelliklerini şiire yansıtmasıdır.
Şiirlerinde devrin İstanbul’unu bütün güzellikleriyle, canlılığıyla ve olaylarıyla yansıtmayı başarmıştır.
Mahallîleşme akımının önde gelen temsilcisidir.
En tanınmış eseri Divan’ıdır.
Mahallîleşme Akımı
Mahallîleşme; yaşanılan coğrafyanın, sosyal hayatın, gerçek olayların şiire yansıtılması, dilde sadeleşme ve yerli nazım biçimlerinin kullanılması anlamına gelir.
Halk edebiyatına ait söyleyişlerle divan edebiyatı söyleyiş biçimlerinin kaynaşmasından doğan bir akımdır. Bu akımda İstanbul; yaşayışı, zevk ve eğlencesiyle, dil ve anlatım özellikleriyle şiire dahil edilmiştir.
Divan şiirinin soyut dünyası yerine, günlük yaşamı yansıtan somut konulara yer verilmiştir.
15. yüzyılda Necati’yle başlayan bu akım, Baki ve Şeyhlülislam Yahya ile devam etmiştir. İstanbul Türkçesi Nedim’in şiirleriyle olgunluğuna ermiş ve şiir dili olmuştur.
Mahallîleşme Akımı Mahallîleşme; yaşanılan coğrafyanın, sosyal hayatın, gerçek olayların şiire yansıtılması, dilde sadeleşme ve yerli nazım biçimlerinin kullanılması anlamına gelir.
Halk edebiyatına ait söyleyişlerle divan edebiyatı söyleyiş biçimlerinin kaynaşmasından doğan bir akımdır. Bu akımda İstanbul; yaşayışı, zevk ve eğlencesiyle, dil ve anlatım özellikleriyle şiire dahil edilmiştir.
Divan şiirinin soyut dünyası yerine, günlük yaşamı yansıtan somut konulara yer verilmiştir.
15. yüzyılda Necati’yle başlayan bu akım, Baki ve Şeyhlülislam Yahya ile devam etmiştir. İstanbul Türkçesi Nedim’in şiirleriyle olgunluğuna ermiş ve şiir dili olmuştur.